Afryka to kontynent o wyjątkowych warunkach geograficznych i klimatycznych. Jest regionem, w którym występuje wiele chorób zakaźnych. Część z nich to choroby endemiczne, występujące na określonych obszarach, ale niektóre z nich mogą stanowić zagrożenie także dla podróżnych.
Z jakimi problemami zdrowotnymi związanymi z infekcjami pasożytniczymi, bakteryjnymi i wirusowymi zmaga się Afryka? Jak się ustrzec przed nimi podczas podróżowania po tym kontynencie? Sprawdź!
Sytuacja epidemiologiczna w Afryce jest tak poważna ze względu na bardzo różne czynniki sprzyjające rozwojowi chorób i utrudniające ich skuteczne leczenie.
Dlatego tak ważne w zapobieganiu chorobom są nie tylko odpowiednie szczepienia ochronne i poprawienie wydolności opieki zdrowotnej, ale także zwiększenie dostępu do czystej wody pitnej oraz do zdrowej żywności.
Wiele chorób zakaźnych, zarówno pasożytniczych, jak i wirusowych, ma charakter endemiczny i występuje w różnych częściach kontynentu afrykańskiego. Są one przenoszone przez komary, bakterie, pasożyty czy wirusy. Występują też choroby odzwierzęce, które mogą być niebezpieczne dla ludzi oraz dla zwierząt.
Malaria to jedna z najgroźniejszych, ale też najpowszechniejszych chorób tropikalnych. Wywoływana jest przez pasożyty z rodzaju Plasmodium przenoszone przez ukąszenia komarów. Objawami są wysoka gorączka, bóle głowy, dreszcze, nudności i wymioty. Leczenie polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych. Choroba ta stanowi poważne zagrożenie szczególnie dla dzieci i osób z osłabioną odpornością. W Afryce malaria stanowi główną przyczynę śmierci około 20% dzieci poniżej 5. roku życia. Szacuje się, że co roku na malarię zapada od 300 do 500 milionów osób, a liczba zgonów z tego powodu wynosi od 1,5 do 2,7 miliona.
Denga to choroba wirusowa przenoszona przez komary. Objawia się gorączką, bólem głowy, bólami mięśniowymi oraz charakterystyczną wysypką. W najcięższych przypadkach może prowadzić do gorączki krwotocznej. Ponieważ nie istnieje żadna terapia przeciwwirusowa, leczenie polega na łagodzeniu objawów, a zapobieganie na stosowaniu szczepionek oraz ochronie przed ukąszeniami komarów.
Żółta gorączka to ostra choroba wirusowa, która występuje w 34 krajach Afryki Subsaharyjskiej i jest kolejną chorobą przenoszoną przez komary. Objawy to wysoka gorączka, dreszcze, bóle mięśniowe, ból głowy, a w zaawansowanej postaci – zapalenie wątroby, krwawienie i niewydolność narządów. Do 50% przypadków o ciężkim przebiegu kończy się śmiercią. Leczenie jest głównie objawowe, a skuteczną metodą zapobiegania zachorowaniom są szczepienia ochronne.
Dur brzuszny (tyfus) to choroba bakteryjna wywołana przez bakterie Salmonella enterica. Przenoszona jest drogą pokarmową lub wodną. Objawy to gorączka, ból brzucha, biegunka oraz ogólne osłabienie. Leczenie polega na antybiotykoterapii. Dur brzuszny stanowi istotne zagrożenie szczególnie w rejonach o ograniczonym dostępie do czystej wody pitnej.
Leiszmanioza to choroba pasożytnicza wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Leishmania. Są one przenoszone przez ugryzienia zakażonych muchówek. Objawy leiszmaniozy skórnej i błon śluzowych to rumieniowe, plamiste zmiany na skórze, które ulegają owrzodzeniu. W przypadku leiszmaniozy trzewnej pasożyty atakują narządy wewnętrzne, takie jak śledziona, szpik kostny i węzły chłonne. Większość przypadków inwazji przebiega jednak bezobjawowo. Leczenie polega na zastosowaniu leków przeciwpasożytniczych.
Schistosomatoza to choroba pasożytnicza wywołana przez robaki z rodzaju Schistosoma. Są one przenoszone są przez kontakt z zanieczyszczoną wodą. Zakażenie może prowadzić do zapalenia wątroby, układu pokarmowego, a także uszkodzeń narządów wewnętrznych. Objawami są ból brzucha, biegunka i zmiany skórne. Leczenie polega na podawaniu leków przeciwpasożytniczych, a zapobieganie opiera się na unikaniu kontaktu z zakażoną wodą.
WZW typu A i B to choroby wirusowe wywoływane odpowiednio przez wirusy HAV i HBV. Wirusowe zapalenie wątroby typu A jest przenoszone drogą pokarmową, podczas gdy typ B – przez kontakt z zakażoną krwią lub płynami ustrojowymi. Objawy obejmują żółtaczkę, ból brzucha, osłabienie i utratę apetytu. Leczenie WZW typu A jest głównie objawowe. W przypadku typu B dostępne są leki antywirusowe. W obu przypadkach skuteczną metodą zapobiegania zakażeniu są szczepienia ochronne.
Ameboza to choroba pasożytnicza wywoływana przez ameby. Są one przenoszone przez zanieczyszczoną wodę lub żywność. Objawami są bóle brzucha, biegunka, czasem z krwią, a także gorączka. Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwpasożytniczych. Ameboza stanowi poważne zagrożenie w Afryce ze względu na zanieczyszczenie wody i żywności.
Krymsko-Kongijska gorączka krwotoczna to groźna choroba wirusowa przenoszona przez kleszcze. Wywołuje ją arbowirus z rodziny Buynaviridae. Objawia się wysoką gorączką, bólem głowy, osłabieniem, a także krwawieniami i może prowadzić do niewydolności wielonarządowej, więc w wielu przypadkach jest śmiertelna. W Afryce przypadki tej gorączki notowane są sporadycznie, jednak stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi.
Wąglik to choroba bakteryjna, wywoływana przez bakterie Bacillus anthracis. Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt ze zwierzętami lub odzwierzęcymi produktami, takimi jak skóra, wełna czy mięso. Objawy wąglika obejmują wysypkę, owrzodzenia skórne, gorączkę i bóle mięśniowe. Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków. Wykonywane są także szczepienia ochronnych.
Aby zabezpieczyć się przed chorobami tropikalnymi, ważne jest przestrzeganie kilku ważnych zaleceń i stosowanie podstawowych środków ostrożności.
Polska Akcja Humanitarna (PAH) odgrywa ważną rolę w zwalczaniu chorób tropikalnych w krajach Afryki, szczególnie w obszarach dotkniętych kryzysami humanitarnymi. Organizacja realizuje projekty związane z edukacją w zakresie higieny oraz zwiększaniem dostępu do czystej wody i sanitariatów.
Na obszarach dotykanych przez powodzie (np. w Somalii i Sudanie Południowym) lokalne biura krajowe PAH udzielają pomocy poszkodowanym, dostarczając niezbędne środki do przetrwania po utracie domów. Wśród nich znajdują się tabletki do uzdatniania wody, środki higieniczne, materiały do budowy schronień oraz moskitiery. To także zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się chorób zagrażających ludziom w Afryce.
Wspieraj projekty takie jak ten. Kliknij w przycisk obok i przekaż darowiznę. Razem możemy więcej!